كارزدگي ؛سبب شناسي ودرمان

بسياري ازمادربرهه اي اززمان ؛ناخشنودي شغل ؛فشاركاري ونيازبه راهايي ازمشكلات مرتبط باحرفه راتجربه كرده ايم نشانگان فرسودگي شغلي عامل بازدارنه اي براي ايجادوگشترش خشنودي شغلي ا ست فردكارزده خودراگرفتارچرخه هاي معيوبي مي نمايدكه در انهاكاركردفر دي انديشه هاي فردومحيطاورابه سوي نوعي ناخشنودي سوق مي دهدكه داراي درجات خفيف تاشديداست اين ناخشنودي تنهابه محيط كارمحدود نخواهدشدومي تواندبه محيط خانه خانواده ؛دو000نيزسرايت كرده وبدين ترتيب چرخه هايادوره هاي باطل بيشتري درجهت تخريب وفرسودگي فردايجادنمايددنياي صنعتي امروزباعث شده كه افرا دبيش ازپيش دچارتنيدگي هاي گوناگون بوده ودرنتيجه بيشترازگذشته نيزبه فرسودگي شغلي كاردچارشودتنيدگي درايجادفرسودگي شغلي نقش اصلي راعهده داراست .

تنيدگي چيست ؟

تنيدكي عبارت است ازواقعه اي كه تعادل حياتي رابرهم مي زندوفردرابراي سازگاري باآن موقعيت جديدبه تكاپووامي دارد(توماس هولمز1979)اين تكاپوگاهي اوقات به نتيجه نخواهدرسيدوباعث صرف مقاديربيشتريانرژي جسمي ورواني شده وبه مرورزمان فردرافرسوده وخسته خواهدساخت .تنيدگي نيروي فشارآورنده است كه فشارخودرابرابعادجسمي وهم برابعادرواني فردواردمي سازد.تنيدگي مانندقطره هاي پي درپي آبي كه به مرورزمان صخره اي راسوراخ مي كندفردراتحليل خواهددادبسياري ازسكته هاي قلبي ومغزي وانواع سرطان بيماري هاي رواني وغيره ازفشاررواني واضطراب ناشي مي شوند.نمي توان علائم ناشي از فشاررواني راتنهابه يك جنبه محدودنموددرزيربه بخشي ازاين نشانه هااشاره شده است :

نشانه هاي فيزيكي تنيدگي

بروزسردردهاي دوره اي وميگرن /احساس خستگي وفرسودگي /نيازبه خواب زياد/تورم گلودربلع /استفراغ وزخم معده شديد/كاهش فعاليت /سائيدن دندانهابه يكديگر/ضرب وآهنگ نواختن باانگشتان /مصرف سيگار/ابتلابه تپش قلب بروزعلاوم بيقراري /ابتلاي زيادبه سرماخوردگي ياگلودرد/نوشيدن بيش ازچهارفنجان چاي ياقهوه درطول روز/فشارخون بالا/آمادگي براي بروزپرخاشگري /داشتن اضافه وزن /كشيدن بيش ازده نخ سيگاردرطول روز/درددرناحيه سينه /گرفتگي عضلات پشت وگردن /اسهال /رنگ پريدگي درصورت يالبه/سرگيجه واحساس سبكي درسر/استفاده زيادازقرصهاي خواب آموروانواع آرامبخش ها/تعرق زيادبه ويژه دركف دست ها/استفاده ازداروهاي روا ن گردان (موادمخدرمانندترياك ؛هروئين ؛خواب آورهاي كدئين داروموادغيرمخدرازقبيل حشيش؛ گراس ؛كوكائين و000)

نگرش هاي ذهني غالبامنفي /به آساني گيج شدن /بي علاقگي رواني /بي علاقگي براي مطالعه درزمينه هاي شغلي واجتماعي /فقدان يك آرامش منطقي /رشدبه ندرت عقايدجديددرفرد/قضاوت منفي درموردخود/اختلال درتمركزحواس /عدم علاقه به مطالعه روزنامه /بي احساسي وعدم بيان احساس نسبت به هنر/بي خبري ازاوضاع حاكم برجامعه وجهان /قرارداشتن افكاردريك دورباطل /فقدان خلاقيت /تجربه احساس پوچي وبيهودگي /احساس بي معنابودن زندگي /تجربه آينده اي نامعلوم /احساس گناه وعدم بخشش /بدگماني /احساس بي عاطفگي /شك نسبت به بي شايستگي خوددركار/احساس اتلاف موقعيت هاي زندگي /اعتقادبه خرافات وجادووجنبل براي حل مشكلات /ترس ازمردن .

نشانه هاي هيجاني تنيدگي

احساس اضطراب /ابتلابه فرسودگي /تحريك پذيري بالا/احساس ناراحتي دربيشترمواقع /نگراني زياد/كمبوداحساس لذت /ابرازخشم /عدم رضايت /خنده هاي عصبي /عدم تعادل /احساس بيهودگي دركارها/احساس عدم امنيت /احساس عدم اعتمادبه نفس /عدم توانايي درگفتن كلمه نه !

نشانه هاي اجتماعي تنيدگي

تجربه احساس تنهايي /پرورش خشم /تنهابودن /جدايي ازجمع /ميل جنسي ضعيف /خرده گيري ازديگران /برخوردهاي دوستانه كم /فقدان صميميت /فقدان رضايت ازروابط خانوادگي /ناراحتي ازتماس باديگران /ناسازگاري شغلي /آمادگي براي ايجادنوعي نظام استعماري /بي اطلاعي ازهمسايگاه وآشنايان /كناره گيري ازبحث هاي گروهي /تفريح خانوادگي اندك .

پاسخ افرادبه موقعيت هاي تنيدگي زاتاچه حدمتفاوت است ؟

دانستن اين نكته مهم است كه درتجارب ناگواروهولناك الگوي استانداردي ازواكنش نسبت به تنيدگي وجودندارد برخي افرادفوراوبرخي بادرنگيدگي -گاهي اوقات پس ازماههاوحتي سالها-سازگاري حاصل مي كنند.واكنش هانيزمي توانددرطول زمان تغييركنند.برخي افرادكه ازيك حادثه ناگواررنج برده اند.ابتدانيروي فراواني براي كمك به سازگاري شان باآن واقعه دارنداماباگذشت زمان دچارنااميدي وافسردگي مي شوند.

ناخشنودي شغلي

خسته شدم ازاين زندگي !/همش كاركاركار!/وقتي مديرم رامي بينم انگارهيولاروديدم !/آقاجان گفتم امروزنمي شه كاري كني كه اصلاانجامش ندم !/مگه چقدرحقوق مي دن !/كه توقع دارن دائماكاركنم !/تابه حال اين جمله راشنيده ويابكاربرده ايد؟وقتي شرايط نامتعال وناسازگارانه شودكه توان مقابله راازفردبگيرد(وقوع تنيدگي )تلاش براي رهايي ازآن موقعيت وحفظ تعادل حياتي ؛آغازمي كردد.دراين ميان انجام وظايف شغلي باتلاش بدن براي سازگاري باان شرايط اخلال كننده همراه شده وفردرابه وادي ناخشنودي شغلي سوق خواهددادچراكه اين تلاش بدننوعي اضافه باررابه فردتحميل مي كند.به قول معروف آنهايعني مدير؛همكار؛ارباب رجوع ؛و000چه گلي به سرمن زده اند؟بگذاريدبحث راجع به محيط نامتعادل رابازتركنيم ؟ 

ديروزعصرخسته وكوفته ازسركاربه خانه آمده ايدكه مشاجره برسرچيزهاي بيهوده آغازمي شود.شب راقهرمي كنيدوگرسنه مي خوابيدبه اين خيال كه نازتان خريداردارد!فرداصبح احتمالاآسمان راديگرآبي وقشنگ نخواهيد ديد زيراآلودگي سروصدا؛بي معرفتي هابيشتربه چشم مي ايند.حالانوبت تلافي است شايدبرقتان همكارياارباب رجوع بينوايي رابگيرد.يااينكه ازآن دسته آدمهايي باشيدكه همه چيزرادردلشان مي ريزندوتندتندسيگارمي كشندوچاي مي نوشند.به هرحال همين رخداد؛دورباطلي ايجاد ميكندوشماگفتارفرايندي به نام نشخوارذهني درجهت منفي قضيه خواهيدشد.شايدراهيي ازاين دورباطل بايك شاخه بايك عذرخواهي ازطرف شماياهمسرتان تاحل وفصل شوداماهميشه آدم اينقدرخوش اقبال نخواهد بود.اگربه مواردفوق اقساط عقب افتاده ؛سررسيد چك فردا؛برخوردرئيس اداره وسايرعوامل برهم زننده تعادل رااضافه كنيدكاردشوارترخواهد شد.درنتيجه ابتداعلائم فيزيكي بعدعلائم ذهني وهيجاني ورواني به سراغتان خواهد آمدشمادراين لحظه دچارناخشنودي شغلي هستيد.زيرااين شغل بااين همه عوامل مزاحم ديگرجاذبه براي شماندارد.

فرسودگي شغلي اگرنشانه هاي مزاحم وعدم تعادلي كه دچارش شده ايدازميان نرودازطرفي مثل ميليونها نفراعضاي جامعه زندگي نقلي ومتوسطي داريدكه به شمااجازه مسافرتهاي آن چناني ومرخصي هاي چندماهه رانمي دهدو ناچارابايدبه سركاررفتن ر اادامه دهيداندك اندك فرسوده خواهيدشد.فرسودگي شغلي ياكارزدگي دستاوردبزگ فشاررواني است پس فردابايدنشانه هاي فشاررواني رابسته به ميزان توانايي اش رادرامرسازگاري باشرايط جديدتحمل نمايد.

هيجان منفي

اين گونه افرادهيجان هاشان اغلب منفي است منفي گرامي شوندهمه روزهاي قشنگ هفته مانندغروب روزهاي سردبي روح ونارنجي رنگ مي شود.

مشكلات درون فردي :

وقتي شمادچارنشانگان وفرسودگي شغلي ياكارزدگي شديدارتباط برقراركردن بامردم درمحيط كارمحله وحتي خانه برايتان دشوارمي گردد.احتمالا بيش ازبيش فعال مي شويد كه اين مسئله خودبيشتر سبب فرسودگي تان خواهد شد اين افراد گرايش به گوشه گيري دارند ودرنتيجه دوستان ؛خانواده ؛وحتي افرادمتخصص درامربهداشت رواني راپس مي زنند .

دريك كلام مي توان گفت براي اين افرادهمه چيز غير قابل تحمل است حتي زندگي !وينگ معتقداست كه كارزدگي موجب مي شودفردنتواند فشاررواني راتحمل كند.كارآيي فردبه رغم تمام توانايي ولياقتي كه داردافت قابل ملاحظه اي خواهد داشت .البته توجه داشته باشيدكه اين نشانگان به يك باره بروزنخواهدكرد.مثلا فرددرابتداتنهايك احساس منفي ازكاردارد.درمرحله دوم انجام وظيفه افت مي كند.درمرحله سوم حتي حضوردرمحيط كارهم دشوارخواهدشد.

چگونه مي توانيدبفهميد دچارفرسودگي شغلي هستيدياخير؟

قبل از هرچيزبايدبدانيدكه فرسودگي شغلي ياكارزدگي تنهادرمحيط كاراتفاق نمي افتد مثلا ممكن است خانم هاي خانه دار گاهي از درست كردن گلهاي تزئيني !گردگيري وپخت وپز دچار كارزدگي شوند بههرحال اگر چندمورد ازموارد بالادرموردتان صدق مي كند شايدبه فرسودگي شغلي دچار شده باشيد با اين وجود قبل از هرگونه قضاوتي آزمون فرسودگي شغلي رادرشماره بعد چاپ مي شود پركنيد .

راه حل چيست ؟

تنيدگي يك بيماري است كه مي تواندمنشا جسمي ؛رواني يامحيطي داشته باشد .فرسودگي شغلي نيز نشانگاني است ناشي ازتنيدگي .

تغيير درفيزيك محيط

هيچ كس نمي توانددر محيطي كه ان راشبيه به جهنم مي داند كاركرده وسالم باشد.پس محيط كاري راجهت آسايش خودتغيير دهيد به عنوان مثال ميز كارشمانبايدطوري قرارگرفته باشد كه نوركم يازياد باشد تهويه مناسب هوارانيز نظارت كنيد آيامي دانيد كه وجود گلدان آن هم ازنوع طبيعي در تغيي روحيه مفيد است ومتاسفانه گل چيني هاي همسرتان نمي تواند جاي فضاي سبز رابگيرند؟!وجودتركيبي ازنورمهتابي كه نورسرداست ونورزردكه نور گرم است بسيار بهترازهريك ازآنهابه تنهايي است .

تغيير جسمي

طرز صحيح نشستن رارعايت كرده بيش ازحد كمر خود راخم نكنيد هرازچندي براي رفع خستگي وگردش خون منظم ازجاي خودبلندشده وچندقدمي راه برويد كش دادن عضلات بدن نيز راه مناسبي براي رفع خستگي است .هرگزوتحت هيچ شرايط رفتن به توالت رابه تاخير نيندازيد فشار ناشي از موادزايدخودسبب بروزتنيدگي مي شو د.حتما مايعات فراواني مصرف كنيد نفغس عميق درفواصل زماني كوتاه نيزبه بهبودروند اكسيژن گيري بافتهاومغز كمك مي نمايد .

تغييردربعد رواني

براستي كه خنده برهردردبي درمان دواست .محيط كارخودرابااوقات تلخي برخودوديگران تلخ ودشوارنسازيد.هميشه همه كارها بروفق مراد مانيست .رفتارخودتخريب يعني مقابله به مثل ؛دادوهواروخودخوري ؛تنها شمارافرسوده مي سازد.هرگزوتحت هيچ شرايطي روز تعطيل زیبای خودرابه مسائل حرفه اي تان ترجيح ندهيد چراكه مسائل اقتصادي بيشتر ازسلامتي شما ارزشمند نيستند .اجازه ندهيد درخدمت كارتان باشيد بلكه درجهتي گام برداريد كه كاردرخدمتتان باشد براي اين منظور به خودقول بدهيدكه ازاين به بعدروزجمعه رابراي اضافه كاري درشركت ياسايرمسائل كاري صرف نخواهيد كرد چراكه اين روز؛روزشماوخانواده عزيز شماست .ازآن لذت ببريد.البته نه باخوابيدن !!!مثبت بينديشيدبه جاي اينكه بگوييدنمي توانم ؛بگوييدنمي خواهم ؛زيرانمي توانم نشان ازضعف داردولي نمي خواهم نشانه عدم تمايل ونوعي انديشه است .مامي توانيم هميشه وهرزمان كه بخواهيم افكارخودراتغيير دهيم ولي اگرباورداشته باشيم كه نمي توانم بايدمنتظر سرنوشت بود .مهارزندگي راخود، به دست بگيريد .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: